MÙA XUÂN NĂM TRƯỚC BÁO CHÍ CÙNG RA TRẬN

Khi tiếng súng tiến công Buôn Ma Thuột bắt đầu nổ, cùng với tin của phân xã TTXGP Tây Nguyên, anh Kim Đồng, phóng viên báo Quân đội Nhân Dân có bài tường thuật trận đánh mở màn chiến dịch. Buổi phát thanh Quân giải phóng miền Nam (Đài phát thanh Giải phóng) và buổi phát thanh Quân đội nhân dân (đài TNVN) có tin ban đầu và bài bình luận cổ vũ. Báo Nhân dân đưa trên trang nhất tin “Quân giải phóng Tây Nguyên nổ súng tiến công thị xã Buôn Ma Thuột”. Cả trận địa tuyên truyền sôi động hào khí mùa Xuân phơi phới niềm tin. Ngày 13/3/1975, nhà báo Nguyễn Trần Thiết từ mặt trận Tây Nguyên điện về bài tường thuật quang cảnh quân ta đánh chiếm hoàn toàn Tổng kho Mai Hắc Đế rồi tiến vào Trung tâm thị xã Buôn Ma Thuột, cắm cờ chiến thắng trên dinh tỉnh trưởng Nguỵ quyền. Bài viết tả rất kỹ gương mặt đại tá I-blốc Ê-ban, người con của buôn làng Đắc Lắc, từ Tây Nguyên tập kết ra Bắc rồi về lại về chiến trường quê hương. Ông mừng rơi nước mắt. Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam đã cử ông làm Chủ tịch Uỷ ban quân quản khi về quê hương sạch bóng quân thù.
Đêm đó, ở Hà Nội, đồng chí Lê Quang Đạo, Phó Chủ nhiệm Tổng cục chính trị, triệu tập lãnh đạo Cục Tuyên huấn và các cơ quan tuyên truyền của quân đội, chỉ đạo: ngay trong đêm phải hoàn thành chương trình phát thanh đặc biệt chào mừng Đắc Lắc giải phóng để phát vào sáng sớm mai. Thông tấn quân sự có bình luận để cung cấp cho TTXVN phát trong đêm.
Đêm về khuya. Cơ quan Tổng cục Chính trị, đèn điện thắp sáng tất cả các phòng làm việc. Các đồng chí Lê Minh, Hồng Lân, Tất Đắc... xoay trần viết bình luận. Đài TNVN và đài Phát thanh Giải phóng vẫn trực chờ bài, tin. Ô-tô và các biên tập viên chờ sẵn trước phòng làm việc, duyệt xong bài là lao đi... 
Sáng sớm hôm sau, từ các loa truyền thanh công cộng sôi nổi truyền vang bài bình luận về Đắc Lắc giải phóng. Báo Nhân dân, Báo Quân đội nhân dân, Báo Hà Nội mới trang đầu có tít đỏ, đăng tin Đác Lắc giải phóng và các bài tường thuật chiến sự từ chiến trường điện về. Báo chí, đài phát thanh làm cho cả Thủ đô, cả hậu phương náo nức, phấn khởi.
Huế vừa sạch bóng quân thù (26-3) thì 29-3 Đà Nẵng - Thành phố bên sông Hàn- cũng hoàn toàn giải phóng. Mấy ngày sau, cả một dải đất rộng lớn từ Nha Trang, Tuy Hoà, Quy Nhơn lần lượt được giải phóng. Dải đất Trung Bộ khổ đau và quật khởi tươi vui trở lại trong ngày hội lớn. Đà Nẵng trở thành nơi hội tụ của các nhà báo từ miền Bắc vào, và các nhà báo thuộc các cơ quan báo chí ở căn cứ khu 5. Nhà báo Thắng Lộc, Trưởng đoàn phóng viên thường trú Đài phát thanh Giải phóng tại trung Trung Bộ, cùng các phóng viên Lệ Thu, Phạm Thị Sửu, Kim Anh, Đoàn Minh Tuấn... Kịp thời tiếp quản Đài phát thanh - Truyền hình Đà Nẵng để truyền đi những chương trình phát thanh của chính quyền cách mạng. Phân xã TTXGP khu 5 và Quảng- Đà đã liên tục dùng tê-lê-típ điện khẩn tin, bài về tổng xã và các cơ quan báo chí ở hậu phương. Suốt ngày, đêm, các nhà báo cứ thay nhau xếp hàng để điện tin, bài về các toà soạn. Ít ai nghĩ đến việc nghỉ ngơi khi thấy cuộc đời làm báo được sống và viết về những vùng đất vừa giải phóng mà họ đã mong chờ suốt hai mươi năm. 
Cũng tại Đà Nẵng, số Tạp chí Văn nghệ quân Giải phóng miền Trung Bộ do các nhà văn: Nguyên Ngọc, Nguyễn Chí Trung, Phan Tứ, Nguyễn Trí Huân, Bùi Minh Quốc, Thanh Quế... tập trung làm gấp, cho ra mắt nhân dân vùng giải phóng. Các báo: Quảng Nam - Đà Nẵng, Quân giải phóng trung Trung Bộ và các tỉnh miền trung Trung Bộ cũng liên tiếp ấn hành, chào mừng quê hương giải phóng. Lần đầu tiên, người dân nơi đây tràn ngập niềm vui đón nhận những tác phẩm báo chí cách mạng và được công khai đọc dưới bầu trời tự do của quê hương giải phóng.

Dọc đường đi, xe chúng tôi thường gặp các anh, các chị là đồng nghiệp quen biết. Cười với nhau, tay vẫy rồi hẹn gặp nhau ở Sài Gòn.
Phía trước là Sài Gòn gồm 6 sư đoàn Nguỵ, 20 nghìn cảnh sát, bảo an, dân vệ và đầy ắp lính thất trận từ quân đoàn 1 - quân khu 1, quân đoàn 2 - quân khu 2 nguỵ tràn về, phòng thủ trên ba tuyến: vòng ngoài, ven đô và nội đô. 
Với quân ta, trừ sư đoàn 308 (quân đoàn 1) còn tất cả lực lượng của bốn quân đoàn, hải quân khu (5 và 7) và lực lượng tinh nhuệ của các quân chủng, binh chủng đều có mặt và sẵn sàng nổ súng tấn công Sài Gòn, 1.700 Đảng viên và hàng nghìn cơ sở nội thành được Thành uỷ Sài Còn - Gia Định chỉ đạo, sẵn sàng phát động 3,5 triệu dân thành phố nổi dậy giành chính quyền.
11 giờ 30 phút ngày 30-4, Quân đoàn 3 (tức Binh đoàn Tây Nguyên) của ta điện về Bộ chỉ huy báo cáo: "Đã cắm cờ chiến thắng trên Bộ Tổng tham mưu Nguỵ và làm chủ toàn bộ sân bay Tân Sơn Nhất".
Cũng giờ phút ấy, Bộ Tư lệnh quân đoàn 2 điện về: "Đã bắt sống toàn bộ nội các chính quyền Sài Gòn, cắm cờ chiến thắng trên nóc dinh Độc Lập".
Mười lăm phút sau, trên Đài phát thanh Sài Gòn truyền đi lời tuyên bố đầu hàng không điều kiện của Tổng thống nguỵ quyền Đại tướng Dương Văn Minh và lời tuyên bố của đại diện Quân giải phóng, chấp nhận sự đầu hàng của Tổng thống ngụy quyền. 
Khi chúng tôi vào dinh Độc lập, cái giờ phút lịch sử ấy đã qua rồi. Anh Phạm Xuân Thệ, phó Trung đoàn trưởng Trung đoàn 66, sư đoàn 304; anh Bùi Văn Tùng, chính uỷ Lữ đoàn Thiết giáp 203; anh Bùi Quang Thận, trung uý, đại đội trưởng Đại đội Thiết giáp và anh Bùi Ngọc Văn, lái xe của anh Thận, cùng các chiến sĩ ta kể lại cho chúng tôi về giờ phút lịch sử ấy.
Trong giờ phút có một không hai ấy của lịch sử, chỉ có mặt hai nhà báo Ngọc Đàn và Hoàng Thiểm, phóng viên nhiếp ánh quân sự TTXVN. Các anh đã chụp tất cả sự kiện đầu tiên ở dinh Độc Lập, ở Đài phát thanh Sài Gòn, Bộ Tổng tham mưu, biệt khu Thủ đô và nét mặt hân hoan vui mừng của người thành phố lúc chào đón quân ta. Ngay chiều 30-4, các phóng viên nhiếp ảnh quân sự đã nhờ người lái xe chở ra Đà Nẵng để sáng hôm sau đi máy bay quân sự ra Hà Nội. Các anh đã độc quyền về những bức ảnh chụp được trong giờ phút thiêng liêng đó và được các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước mời lên báo cáo tình hình mặt trận. 
Những bức ảnh đầu tiên và bài tường thuật “Tiến vào phủ Tổng thống Nguỵ quyền" trong giờ phút lịch sử ngày 30-4-1975, đã được in trên các mặt báo và phát trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài phát thanh Giải phóng.
Từ Sài Gòn giải phóng, những ngày sau, mỗi đoàn một ngả, các nhà báo đã đi về chót mũi Cà Mau, rừng U Minh, Côn Đảo, Phú Quốc để viết về đồng bằng sông Cửu Long, về miền Đông và miền Tây Nam Bộ tiến công và nổi dậy.
Những chiến công to lớn của một mùa Xuân đại thắng ở miền Nam năm 1975 đã có những đóng góp tích cực của các đoàn quân  mùa Xuân năm trước  báo chí cùng ra trận.