Tạo chuyển động đồng bộ, nhất quán và quyết liệt trước thời khắc lịch sử

Hà Nội vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại 126 xã, phường mới, trên phạm vi toàn thành phố. (Ảnh THẾ ĐẠI)

Nhằm bảo đảm thống nhất, đồng bộ, liên thông trong toàn hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, phù hợp mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ban Chỉ đạo Trung ương) vừa ban hành Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW về thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Với cơ chế tổ chức thực hiện, giám sát và báo cáo rành mạch, khoa học, gắn trách nhiệm của các nhóm công tác chuyên trách và nhất là người đứng đầu, Kế hoạch số 02 thể hiện chiến lược cải cách tổng thể, đòi hỏi cả hệ thống chính trị chuyển động đồng bộ, nhất quán và quyết liệt, tạo thay đổi về chất trong thực thi công vụ.

Thống nhất hành động từ trung ương đến cơ sở

Ban Chỉ đạo Trung ương xác định, chuyển đổi số là quá trình đổi mới toàn diện phương thức làm việc, cấu trúc lại quy trình, phân cấp, phân quyền gắn liền ứng dụng công nghệ. Yêu cầu đặt ra là toàn bộ hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động thống nhất, khẩn trương, cấp bách.

Các nhiệm vụ, đặc biệt trong giai đoạn đầu, phải có sản phẩm cụ thể, đo lường được và hoàn thành đúng tiến độ; bảo đảm tuân thủ tuyệt đối các quy định, tiêu chuẩn về an ninh và bảo mật thông tin. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy, phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn. Kết quả chuyển đổi số là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá, quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp trong giai đoạn mới.

Theo Kế hoạch số 02, có tám nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm chuyển đổi số, được chia làm hai giai đoạn: Giai đoạn cấp bách (đến ngày 30/6/2025), tập trung tháo gỡ ngay các điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, dữ liệu để bảo đảm hệ thống chính quyền địa phương hai cấp vận hành thông suốt, liên tục, hiệu quả từ ngày 1/7; giai đoạn đột phá (đến ngày 31/12/2025) nhằm hoàn thiện các nền tảng dùng chung, chuẩn hóa và kết nối các cơ sở dữ liệu quan trọng, nâng cao thực chất chất lượng dịch vụ công trực tuyến.

Đồng chí Phạm Gia Túc, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng cho biết, điểm khác biệt mang tính đột phá trong Kế hoạch số 02 là tạo chuyển động đồng bộ, toàn diện tất cả các khối trong hệ thống chính trị. Mỗi khối đều có nhiệm vụ cụ thể, gắn trách nhiệm chính trị trước Đảng, trước nhân dân, cùng kiến tạo không gian số quốc gia thống nhất. Trên nguyên tắc “Một hệ thống thống nhất-một dữ liệu duy nhất-một dịch vụ liền mạch”, mô hình vận hành với ba luồng chủ đạo: Chỉ đạo; báo cáo và phối hợp.

Trong đó, Ban Chỉ đạo Trung ương có vai trò tổng chỉ huy. Chính phủ và các bộ ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn, chịu trách nhiệm về quản trị dữ liệu quốc gia. Ban Chỉ đạo cấp tỉnh là cơ quan chịu trách nhiệm toàn diện việc triển khai tại địa phương. Cấp xã là cấp thực thi, tuyến đầu phục vụ người dân, bảo đảm thực hiện thông suốt các dịch vụ công và tạo lập dữ liệu mới “đúng-đủ-sạch-sống-thống nhất-dùng chung” từ ngày 1/7/2025. Người dân và doanh nghiệp tương tác với toàn bộ hệ thống qua một cửa duy nhất là Cổng dịch vụ công quốc gia và ứng dụng VNeID.

Cụ thể hóa kế hoạch thực hiện, Ban Chỉ đạo đã ban hành bốn danh mục nhiệm vụ cụ thể cho khối cơ quan Đảng; các bộ, ngành; Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội; khối địa phương. Tất cả đều rõ nội dung, vai trò; cơ quan phối hợp chính và thời hạn hoàn thành. Sáu nhóm công tác chuyên trách, do các đồng chí lãnh đạo tổ giúp việc phụ trách, có nhiệm vụ bám sát địa bàn, lĩnh vực được phân công, trực tiếp làm việc, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn tại chỗ và báo cáo thường xuyên về cơ quan thường trực. Trung tâm chỉ huy giám sát, điều hành đặt tại Văn phòng Trung ương Đảng, hoạt động liên tục 24 giờ trong ngày, bảy ngày trong tuần, với đội ngũ 40 cán bộ chuyên trách, luôn sẵn sàng để bảo đảm hệ thống vận hành thông suốt.

Tại hội nghị triển khai thực hiện Kế hoạch số 02, Ban Chỉ đạo Trung ương đã giải đáp nhiều băn khoăn về cơ chế vận hành và chính sách ưu tiên chuyển đổi số. (Ảnh: Duy Linh)

Sẵn sàng trước thời khắc lịch sử

Sẵn sàng vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, cấp ủy, tổ chức đảng ở các địa phương đã quyết liệt, khẩn trương triển khai nhiệm vụ theo các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các công việc cơ bản bảo đảm tiến độ theo yêu cầu. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, sau buổi tổ chức vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền cấp xã ở tất cả 102 phường, xã mới đã bước đầu đạt kết quả tốt. Theo lãnh đạo Thành ủy, đó là sự nỗ lực vượt bậc của cả hệ thống chính trị, những đồng chí được phân công đã làm hết công suất.

Đến thời điểm này, qua kiểm tra, mọi việc đều nằm trong tầm xử lý. “Chìa khóa” để bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ trong thời gian rất ngắn, là sự tập trung mọi nguồn lực, xác định nhiệm vụ ưu tiên, tận dụng cao nhất hạ tầng hiện có, nhanh chóng liên thông dữ liệu số, có sự ủng hộ, tham gia của cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp, không để bỏ trống, sót việc, không chậm trễ bất cứ công việc nào.

Trưởng ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Hà Minh Hải cho biết, về công tác chuẩn bị tới mốc 1/7/2025, Ban Thường vụ Thành ủy đã thông qua đề án tổ chức bộ máy, nhân sự của 126 xã mới; tổ chức tập huấn thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong sáu ngày liên tục, đồng bộ từ cơ chế vận hành, quy chế, quy trình đến nguồn lực con người.

Thành phố đã thành lập 11 tổ công tác do các đồng chí lãnh đạo thành phố và giám đốc sở, ngành cùng trực tiếp hướng dẫn tại 126 xã mới; giao Trung tâm hành chính công bố trí hỗ trợ, xử lý kịp thời các tình huống phát sinh. Mục tiêu ngay trước mắt, ở giai đoạn cấp bách đến ngày 30/6, các nhiệm vụ đều được rà soát, triển khai bảo đảm lộ trình.

Tại các tỉnh thực hiện sáp nhập như Ninh Bình (mới), tồn tại một số điểm nghẽn, nhiều dịch vụ công trực tuyến toàn trình nhưng vẫn có nhiều dịch vụ cần hoàn thiện. Bên cạnh đó, mỗi tỉnh có điểm khác nhau, chưa có phương án chuyển đổi dữ liệu số đồng bộ. Nguồn nhân lực có chuyên môn về công nghệ thông tin còn thiếu, chủ yếu làm bằng kinh nghiệm, chưa qua đào tạo chuyên sâu về quản trị hệ thống hiện đại…Hoặc như tại Lai Châu, tỉnh đã chỉ đạo hoàn thành cài đặt cấu hình, tạo tài khoản và kết nối thông suốt với Trung ương, đến cấp xã và ngược lại, bảo đảm thiết bị cho cả 38 đảng bộ xã, phường, sẵn sàng các điều kiện đi vào hoạt động từ ngày 1/7.Tuy nhiên, bên cạnh nỗ lực chính trị đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy, tỉnh gặp không ít khó khăn về năng lực con người, tiềm lực, trình độ khoa học-công nghệ; 49 bản trên địa bàn tỉnh chưa được phủ sóng băng thông rộng di động, tỷ lệ thực hiện dịch vụ công trực tuyến còn thấp 58,8%, chất lượng nguồn nhân lực số, tỷ trọng kinh tế số còn thấp…

Bên cạnh các vấn đề về nguồn nhân lực số, hạ tầng số, nội dung quan trọng được các cấp ủy địa phương quan tâm là vấn đề kinh phí, thiếu cơ sở vật chất… Theo Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, những khó khăn, kiến nghị của các địa phương đã được tổng hợp báo cáo Chính phủ. Nhằm bảo đảm cơ sở vật chất khi sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính, ngày 22/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Công điện số 95/CĐ-TTg, chỉ đạo, triển khai nhanh, quyết liệt, kịp thời các nhiệm vụ, yêu cầu về chuyển đổi số, công nghệ thông tin, phục vụ sắp xếp bộ máy theo đúng yêu cầu, tiến độ tại Kế hoạch số 02.

Trường hợp khó khăn về kinh phí, ủy ban nhân dân cấp tỉnh kịp thời báo cáo gửi Bộ Tài chính xem xét, xử lý ngay trong ngày 23/6/2025. Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan thống nhất giải pháp, tháo gỡ ngay vướng mắc, bảo đảm tiến độ. Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc trực tiếp xử lý ngay vướng mắc theo thẩm quyền, không để ách tắc, chậm trễ.

Thời gian đếm ngược đến thời điểm diễn ra lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính, thành lập tổ chức đảng, chỉ định cấp ủy, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc tỉnh, thành phố, xã, phường, đặc khu vào ngày 30/6/2025, để chính thức hoạt động từ ngày 1/7/2025 không còn nhiều.

Nhằm bảo đảm chính quyền địa phương hai cấp vận hành hiệu quả, thông suốt, không gián đoạn, Ban Bí thư vừa ban hành Kết luận số 170-KL/TW về rà soát tình hình chuẩn bị lễ công bố. Ban Bí thư yêu cầu, Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Nghị quyết số 57-NQ/TW theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện Kế hoạch số 02, nhất là những nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách đến ngày 1/7/2025, bảo đảm thực hiện các dịch vụ công trực tuyến đối với người dân, doanh nghiệp theo đúng yêu cầu; chỉ đạo các cơ quan liên quan trực và ứng trực sẵn sàng xử lý các sự cố kỹ thuật phát sinh trong quá trình thực hiện.