Giải Báo chí toàn quốc 'Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam' lần thứ Ba: Tên gọi mới, tôn vinh cống hiến báo chí, khắc hoạ thành tựu và điển hình văn hóa

Nhiều điểm mới, nâng tầm quy mô

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Anh Vũ, Tổng biên tập Báo Văn hóa, Phó Trưởng Ban tổ chức Giải, nhấn mạnh những điểm mới và tầm quan trọng của Giải năm nay. Ông cho biết, tên gọi của Giải đã được điều chỉnh thành "Giải Báo chí Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam" thay vì “Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch” như trước đây.

"Việc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp nhận chức năng quản lý nhà nước về báo chí, truyền thông và xuất bản từ Bộ Thông tin và Truyền thông (cũ) là một dấu mốc quan trọng", ông Nguyễn Anh Vũ phân tích.

"Sự thay đổi này tạo điều kiện thuận lợi để Ban tổ chức tập trung và nâng tầm giải thưởng, hướng tới sự phát triển toàn diện của lĩnh vực văn hóa. Tên gọi mới 'Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam' không chỉ thể hiện rõ trọng tâm mà còn nâng cao quy mô, bao trùm tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội liên quan đến văn hóa. Chúng tôi tin tưởng rằng với sự nâng tầm này, Giải sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ và tham dự nhiệt tình của các phóng viên, nhà báo trên cả nước".

Ông Vũ thông tin thêm về những thay đổi trong quy trình chấm giải năm nay. Mặc dù có những điều chỉnh, nhưng các quy trình này sẽ không ảnh hưởng đến thời gian xuất bản, phát sóng, vẫn giữ nguyên từ ngày 16/6/2024 đến hết ngày 30/6/2025. Điều này nhằm đảm bảo các tác phẩm báo chí chất lượng, phản ánh sâu rộng các mặt của đời sống văn hóa, có đủ thời gian để thực hiện và gửi về.

Về cơ cấu tổ chức, Giải năm nay có sự bổ sung quan trọng khi Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương sẽ cùng đồng tổ chức Giải với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Hội Nhà báo Việt Nam.

Theo ông Vũ, sự phối hợp của Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, đặc biệt là việc phân công ông Phan Xuân Thủy - Phó Trưởng Ban trực tiếp tham gia vào việc tổ chức Giải, được kỳ vọng sẽ tăng cường định hướng chính trị, tư tưởng và nâng cao uy tín của Giải. Đây là bước đi chiến lược nhằm liên kết chặt chẽ hơn nữa giữa công tác báo chí và các mục tiêu phát triển văn hóa của đất nước.

Ngoài ra, lịch tổng kết và trao giải cũng có sự điều chỉnh. Nếu như năm ngoái, lễ trao giải diễn ra vào ngày 28/8, trùng với Ngày thành lập ngành Văn hóa, thì năm nay, do ngày 28/8 rơi vào thời điểm diễn ra Lễ kỷ niệm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Ban Tổ chức dự kiến sẽ lùi thời điểm tổng kết và trao giải vào cuối tháng 10/2025. Điều này nhằm đảm bảo sự trang trọng và thuận lợi nhất cho công tác tổ chức, đồng thời tránh trùng lặp với các sự kiện quan trọng khác của đất nước.

Vinh danh tác phẩm xuất sắc về văn hóa, thông tin, gia đình, thể thao và du lịch

Tại buổi họp báo, ông Phan Thanh Nam, Phó Tổng biên tập Báo Văn hóa, thành viên Ban tổ chức đã công bố chi tiết các quy định, khẳng định sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tâm huyết của Ban tổ chức cho mùa giải năm nay.

Theo ông Nam, Giải được tổ chức, nhằm tìm kiếm và vinh danh những tác phẩm báo chí xuất sắc về các lĩnh vực văn hóa, thông tin, gia đình, thể thao và du lịch. Không chỉ tôn vinh cá nhân, tập thể tác giả, Giải cũng sẽ trao giải cho các cơ quan báo chí có nhiều đóng góp nổi bật.

Mục đích cốt lõi của Giải được ông Nam nhấn mạnh là ghi nhận những cống hiến của người làm báo, đồng thời giới thiệu những thành tựu của ngành văn hóa, phát hiện các tấm gương điển hình. "Đây là cách chúng ta cùng nhau cổ vũ, động viên cán bộ toàn ngành tiếp tục cống hiến", ông Phan Thanh Nam chia sẻ. Giải cũng được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện để các nhà báo trao đổi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng hoạt động.

Về thời gian và đối tượng tham dự, thể lệ quy định các tác phẩm phải được đăng tải, phát sóng trên các cơ quan báo chí hợp pháp từ ngày 16/6/2024 đến hết ngày 30/6/2025. Mọi công dân Việt Nam, dù ở trong hay ngoài nước, đều có thể dự thi. Đặc biệt, Ban tổ chức cũng hoan nghênh tác giả là người nước ngoài có tác phẩm viết bằng tiếng Việt.

Ông Nam đặc biệt đi sâu vào nội dung trọng tâm các tác phẩm dự thi. Ông cho biết Ban tổ chức mong muốn nhận được những bài viết chân thực, có tính phát hiện về người thật, việc thật, cả những tấm gương tích cực lẫn việc phê phán những thói hư, tật xấu.

Các chủ đề được khuyến khích đa dạng, từ việc triển khai các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng về văn hóa, vai trò của văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội, cho đến những nỗ lực đổi mới của ngành, các sự kiện lớn.

Các lĩnh vực cụ thể mà tác phẩm nên khai thác bao gồm: xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách văn hóa; xây dựng con người, gia đình Việt Nam với các giá trị truyền thống và hiện đại; phát triển công nghiệp văn hóa, chuyển đổi số trong ngành; công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa; thúc đẩy văn hóa đọc; những thành tích và bài học của thể thao, du lịch Việt Nam.

Ông Nam cho biết, Ban tổ chức khuyến khích các bài viết đi sâu vào thực trạng, chỉ ra khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Về thể loại, Giải chấp nhận các bài phản ánh, phóng sự, điều tra, phim tài liệu, bút ký và chương trình tọa đàm (trừ các chương trình trực tiếp). Các tác phẩm phải đảm bảo tính chân thực, có sức thuyết phục và không có tranh chấp bản quyền.

"Một điểm đáng lưu ý là những tác phẩm đã đoạt giải ở cấp địa phương, Bộ, ngành vẫn có thể dự thi, nhưng tác phẩm từng đoạt Giải Báo chí Quốc gia sẽ không được chấp nhận", ông Phan Thanh Nam cho biết.

Đồng thời, ông Nam thông tin, Ban tổ chức có quyền sử dụng các tác phẩm dự Giải cho công tác tuyên truyền và sẽ không hoàn trả tác phẩm cho tác giả.